Het kind dat kind moet blijven

Een destructieve parentificatie kan veel ongemak geven in je leven. Ben je erg gevoelig en heb je vaak het gevoel dat men niet genoeg voor je zorgt. Vindt je het lastig om verantwoordelijkheid te nemen? Heb je geen besef van zingeving en uitdagingen durf je niet goed aan te gaan? Vindt je ontvangen vanzelfsprekender dan geven? Dan zou er best wel sprake kunnen zijn van een destructieve parentificatie van het kind dat kind moet blijven.

Parentificatie is een begrip dat werd geïntroduceerd door professor Ivan Boszormenyi-Nagy. Parentificatie ontwikkelt zich in de kinderfase tussen de baby fase en de jongvolwassen fase. Het kind wordt (en/of voelt zich) geroepen oneigenlijke zorgen of verantwoordelijkheid op zich te nemen. Het kind ervaart de noden van zijn ouder/s en gaat vanuit natuur zijn ouder/s helpen, omdat elk kind zijn ouder/s wil helpen. Hij kreeg immers zijn leven van hen. Zo wordt het kind als het ware te snel ouder. Het ontwikkelt daarbij de nodige krachten en talenten. Maar op latere leeftijd kan zich dit fenomeen op uiteenlopende wijze wreken.
Er zijn vele vormen van parentificatie. Ik wil echter de vier vormen van parentificatie onderscheiden zoals Nagy die beschreven heeft, te weten:

• Het zorgende kind
• Het kind dat kind moet blijven
• Het perfecte kind
• De zondebok

De jongste kinderen of enig kinderen van een gezin kunnen worden geparentificeert tot: het kind dat kind moet blijven. Anderen kinderen uit dat gezin vinden dan vaak dat dit kind heel veel meer mocht en kreeg. Centraal staat het conflict tussen het enerzijds, de behoefte aan individuele autonomie en anderzijds het afhankelijk moeten blijven uit loyaliteit. Het beschikbaar kunnen zijn aan de zorgbehoefte van de ouders. Verwenning en over protectie liggen voor de hand. Het geven van het kind aan de ouders ligt in het overmatig ontvangen. Nagy spreekt bij het kind dat kind moet blijven dat het misschien wel één van de ernstigste vorm van parentificatie is. 

In de ontwikkeling leidt het vaak tot het moeilijk opnemen van verantwoordelijkheden en het niet durven aangaan van uitdagingen. In de praktijk kom ik vaak tegen dat juist het geparentificeerde kind dat kind moet blijven de wederkerigheid niet herkent en daardoor opnieuw in de schuld komt te staan bij een partner. Ik gebruik dan gekscherend het voorbeeld bij een kind dat kind moet blijven men laat gerust 20 keer koffie voor zichzelf inschenken, als het vervolgens zelf een keer koffie in schenkt kijkt het in de rondte van, hebben jullie wel goed gezien hoe hard ik aan het zorgen ben. Als ik dat in de praktijk als voorbeeld aanhaal zie ik mensen vaak herkenbaar knikken. Door het voorbeeld vallen voor partners de puzzelstukjes in elkaar.

Een kind dat kind moet blijven kan zich vaak niet goed inleven in de wederkerigheid. Heel af en toe kom ik een klassiek voorbeeld van een kind dat kind moet tegen. Ik had een persoon die in alles volgens het authentieke gedachtegoed van Nagy zich had ontwikkeld tot kind dat kind moet blijven. Altijd beschikbaar wilde blijven voor haar ouders, daardoor kon zij nooit een langdurige relatie aangaan met als gevolg dat zij altijd kinderloos was gebleven en sinds kort ook wees was geworden. In relaties altijd de veilige weg koos niks ingewikkeld. Nu zij wees was geworden, wilde zij zichzelf gaan ontwikkelen en snappen hoe het leven was gelopen zoals het was gelopen. Ze had eindelijk de ruimte gevonden om het met haar zelf aan de slag te gaan zoals ze dat verwoorde. Al na het eerste gesprek begon zij te snappen wat er precies gebeurd was in haar leven. Het uittekenen van het genogram in de Contextuele therapie, de feiten gaven haar direct inzicht. De voorbeelden die zij gaf waren zeer kenmerkend voor het kind dat kind moet blijven wat doet dat met een mens als je altijd beschikbaar moet zijn voor je ouders en zonder dat je het in de gaten hebt je hele leven om je ouders heen borduurt. Het was een fascinerend verhaal en zo duidelijk een kind dat kind moet blijven. We werken nu inmiddels aan het zichtbaar maken en inzicht geven in hoe de dingen zich hebben ontwikkeld in haar leven.
Het mooiste zou zijn als het lukt om te deparentificeren. Wat in de theorie van Nagy heel ingewikkeld is. In de praktijk merk ik dat het authentieke contextuele gedachtegoed van Nagy heel helend werkt voor mensen. Vraagstukken die soms een heel leven onbeantwoord blijven krijgen ineens kleur en vorm. Het uitgangspunt voor de contextuele therapie is intergenerationeel je kijkt altijd in drie generaties.
Hoeveel mooie stappen heb ik al kunnen maken met mensen in het ontdekken van een destructieve paratificatie. Het stoppen van de roulerende rekening, maar ook de heling en het geluk wat mensen opnieuw ervaren zich niet meer ongezien te voelen. Zich opnieuw heel te kunnen bewegen in het leven en zich wel gezien en gehoord voelen en zich erkent te voelen. Dit maakt voor mij de contextuele therapie als één van de werkelijk helpende therapievormen getuigen de reviews. In mijn eigen leven heb ik door het authentieke gedachtegoed van Nagy vragen beantwoord gekregen waarvan ik eigenlijk de hoop op had gegeven daar ooit een antwoord op te krijgen. De heling die daarvan uitging werkt tot op de dag van vandaag door.

Herken je bij jezelf deze rol van kind wat kind met blijven? Neem dan eens contact op. De praktijk leert dan met het authentieke contextuele gedachtengoed van professor I.B Nagy men na een aantal gesprekken al heler in beweging kan komen.

Wil je jezelf als hulpverlener het gedachte goed eigen gaan maken?
De Nagy academie biedt verschillende opleidingen aan in het authentieke contextuele werk van Nagy.