Als de tijd het leven verloren laat gaan....43 jaar geleden maakte ik kennis met deze hartelijke lieve boerin en boer Waxweiler, in Bettel iets voorbij Vianden.
Nu zijn ze 86 en 92 jaar, aan het einde van hun leven en is de boederij uit 1818 op zijn retour.
De oude molen met waterrad is sterk in verval geraakt. Vroeger in de glorie jaren bood men om wat bij te verdienen een mogelijkheid tot kamperen. Bij het gele boompje stonden vroeger wat tentjes. Vanaf de eerste dag dat ik mijn tentje daar opzette vond ik het heerlijk. Altijd heb ik genoten van boeren en hun boerenbestaan. En ook hier hielp ik wat mee, daar waar ik het leuk vond.
Het was een ouderwets klein keuterboertje. Wat kippen, varkens, koeien, paarden, groenten en in de zomer wat camping gasten. Deze mensen waren zo heerlijk open, goedlachs en gastvrij. Het blijven warme en zeer goede herinneringen, hulpbronnen voor mij zou ik later leren. Ooit bracht ik daar werkelijk een oude bron die uitkwam op een drinkbak voor de koeien weer tot leven. Na een dag graven had ik het lek gevonden bijna tot mijn knieën wegzakkend in de modder. Door een pijp te vervangen stroomde het water weer fris in de bak, ik werd nog jaren geroemd door Frau Waxweiler, in zo als zei het noemde het opnieuw laten ontwaken van de bron.
21 jaar geleden zag ik ze voor het laatst met mijn vrouw, automatisch ga ik als in in Luxemburg ben eerst even langs om gedag te zeggen. De zwartwit foto van hun maakte ik 29 jaar geleden toen ik er weer een paar dagen was kamperen met mijn vorige vriendin. In oktober 2022 was ik met mijn kinderen naar Luxemburg en weer voelde ik de drang om ze toch weer even gedag te zeggen. Alle stallen waren nu echt helemaal leeg. Herr waxweiler vertelde me dat hij ooit twee paarden had gehad en liet de verlaten vervallen stal zien. Grote werkpaarden voor op het land waren het geweest. Wat varkens en kippen en opnieuw liet hij weemoedig de oude lege stallen zien. Het toilet waar de capmingasten in die tijd gebruik van mochten maken en de wasruimte rechts onder op de foto lagen er inmiddels verlaten bij. De herinnering aan toen herleefde in mij en ik dacht terug aan die heerlijk warme zomer in 1983 toen ik daar met mijn eerste vriendinnetje drie weken kampeerden. Er stonden toen 4 tentjes op het veldje en je kon afkoelen in het riviertje de Our. Later gingen meer van mijn familie leden kamperen bij de familie Waxweiler en een ieder vertelde bij terugkomst hoe fijn het was geweest. Familie Waxweiler werd zodoende een begrip onder mijn familie leden. Zelf ben ik meerdere malen wezen kamperen bij de boederij en elke keer weer werd ik overmand door de wonderschone plek. Wat was ik daar graag groot geworden dacht en denk ik ook nu weer.
De distilleerderij was al een paar jaar buiten gebruik. Vroeger maakte hij daar Snaps en verkocht dat aan restaurants in de buurt en een ieder die hem kende. Heerlijke brandewijn, maar inmiddels is hij al jaren geleden gestopt met distileren vertelde hij met een iets wat sombere blik en een knik in zijn stem. De sleutel lag nog wel op dezelfde vertrouwde plek. De eerste keer toen hij zijn kelder liet zien haalde hij de sleutel te voorschijn uit het nisje naast de deur. We kwamen binnen in een kelder vol vaten die daar rijpte. Het waren vier verschillende soorten brandewijnen, graan, pruimen, appels en peren. Maar liefst tot 40% tot 45% alcohol stookte hij het, hoger mocht niet en het brandde in de keel. Ik was toen 19 jaar en dronk zelden tot nooit laat staan sterke drank, de laatste 12 jaar drink ik überhaupt geen druppel meer. Maar het had toen een zeer fijne smaak. Opnieuw ging hij mij nadat hij de sleutel had gepakt en de deur opende weemoedig voor en liet hij de kelder op mijn verzoek weer zien. De laatste Pommes dateerde van 2008 en alle vaten waren inmiddels leeg. Ook de ketels in de distilleerderij in de molen aan de overkant van de kelder lagen er verstoft en vergankelijk bij en deden al jaren geen dienst meer, een tijdperk was definitief afgesloten en ten einde gekomen.
Wat doen jullie in Nederland met de boeren vroeg hij ineens vanuit het niets. Eerst moesten ze schaalvergroten en nu ze groot zijn moeten ze stoppen en weg. Dat klopt in mijn jeugd hielp ik bij een boer met melken. Ik vond dat heerlijk en was soms jaloers dat mijn vader geen boer was. De boer waar ik hielp had 35 koeien en kon kiezen of 80 koeien en een moderne melkstal laten bouwen somma 150.000 gulden of verplicht stoppen wetend dat hij 20 jaar later voor een nieuwbouw wijk moest verkassen. En die regels kwamen uit Den Haag onze overheid en de banken dwongen de boeren tot schaalvergroting. Bijzonder dacht ik dat een oude man van 92 jaar dit vanuit het niets dit tegen me zei. Zijn blik verried dat hij met stomheid geslagen was als het gaat over het destructieve boerenbeleid in Nederland. Ik leg hem uit dat ik het ook nogal een radicale aanpak vind, van wat men eerst zelf heeft bewerkstelligt. Het schaalvergroten en het tot zondebok maken van onze boeren draagt ook absoluut niet bij aan een constructieve oplossing. Hadden wij ook nog maar al onze kleine boertjes behouden mijmer ik voor me uit. Ik ga eten zegt hij kijkend op zijn horloge en ik vraag of ik nog even wat mag rondmijmeren en dat mag. Weemoedig loop ik rond en kijk nog eenmaal in alle hoeken en plekken vol nostalgie rond in het besef dat de tijd ook op mij zijn greep heeft gekregen.
Als ik weg ga loop ik nog eenmaal naar ze toe om ze gedag te zeggen. Samen zitten ze aan tafel Frau Waxweiler inmiddels 86 herkent me niet meer ze is dementerend en krijgt hulp aan huis. Herr Waxweiler is 92 maar niet veel veranderd nog steeds even vriendelijk en stil wachtend op het einde van zijn leven. Hij weet het zit erop maar hij heeft een mooie tijd gehad. Zijn zoon en dochter wilde de boederij nooit overnemen, ook daar voelt hij geen spijt over. Het delegaat van boer worden is nooit overgedragen naar de volgende generatie en hij heeft daar zo te zien vrede mee. Mag ik nog een allerlaatste foto van jullie samen maken vraag ik? Dat mag en we nemen daarna hartelijk afscheid.
Dag zeg ik gedag, tjuus zegt hij en gute reize nach Holland en hartelijk wordt ik nog eenmaal uitgezwaaid.
Ik bedenk me als ik weg rijd dat dit misschien toch echt wel de allerlaatste keer zou kunnen zijn dat ik ze in levende lijve heb gezien. En een laatste zin popt in me op als ik het erf af rijd.
Als de tijd het leven verloren laat gaan, is het tijd het leven los te laten.